CHÙA PHỔ MINH, NAM ĐỊNH.
Chùa Phổ Minh thường gọi là chùa Tháp, tọa lạc ở phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định. Chùa cách thành phố Nam Định khoảng 5 km về phía Bắc.
Chùa được vua Trần Thánh Tông cho dựng vào năm 1262 ở phía Tây cung Trùng Quang phủ Thiên Trường. Các bản văn khắc trên bia cho biết chùa có từ thời Lý, được mở rộng với quy mô lớn vào thời Trần.
Cụm kiến trúc chính của chùa bao gồm 9 gian tiền đường gắn với nhà thiêu hương 3 gian, tòa thượng điện 3 gian. Qua sân hẹp, dãy ngang 11 gian kết hợp với hành lang mỗi bên 11 gian tạo thành quần thể “Nội Công ngoại Quốc”. Chùa Phổ Minh mở đầu kiến trúc Phật giáo thời Trần. Các công trình kiến trúc và chạm khắc ở đây còn giữ được dấu ấn của thời Trần, thời Mạc như: bộ cánh cửa bằng gỗ lim (mỗi tấm cao 1,92m, rộng 0,79m), tháp Phổ Minh, đôi sấu ở tam quan, rồng ở thành bậc tiền đường, tháp và tượng Bà Chúa Mạc.
Chùa xưa có một vạc lớn bằng đồng được xếp vào “An Nam tứ đại pháp khí” (vạc Phổ Minh, tháp Báo Thiên, chuông Quy Điền, tượng Quỳnh Lâm), nay không còn. Đại hồng chung của chùa đúc năm 1796 có khắc bản văn “Phổ Minh đỉnh tự”.
Tháp Phổ Minh được xây vào năm 1305, gồm 14 tầng, cao 21,2m, nặng khoảng 700 tấn. Mặt tháp quay hướng Nam, mặt bằng được bố cục vuông, cạnh đáy của đế dài 5,21m; cửa các tầng ở bốn phía được trổ theo lối cuốn tò vò. Dạng kiến trúc của tháp là dạng trung gian giữa loại tháp hoa sen (phần trên) và tháp tu-di-tọa (phần đế). Tháp được trùng tu năm 1987. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục vào ngày 12/12/2007: “Ngôi chùa có ngôi tháp cổ bằng gạch xưa nhất Việt Nam”.
Chùa có hai nhà bia ở sân trước. Nhà bia bên trái có tấm bia dựng năm 1668 nói về việc xây dựng và trùng tu chùa. Nhà bia bên phải có tấm bia dựng năm 1916 nói về tháp Phổ Minh.
Điện Phật được bài trí tôn nghiêm, thờ tượng: Di Đà Tam Tôn, Thích Ca Tam Tôn, Bồ tát Di Lặc, Bồ tát Quan Âm Chuẩn Đề, Hộ Pháp … Chùa thờ tượng Trúc Lâm Tam Tổ (Trần Nhân Tông nhập Niết bàn, Pháp Loa và Huyền Quang).
Sân trước chùa, hai cây muỗm (cây quéo) có từ năm 1697 đã được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là cây Di sản Việt Nam vào ngày 25/9/2012. Cây muỗm có tên khoa học là Mangifera Foetida Lour. Đường kính của cây ở độ cao 1m là 143cm và 114cm; chiều cao vút ngọn là 18,5m và 19m; đường kính của tán là 19,7m và 25,9m.
Chùa đã được trùng tu nhiều lần, lần đại trùng tu mới nhất là vào các năm 1994-1995.
Chùa được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia ngày 28/4/1962.
Chùa được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là “Di tích quốc gia đặc biệt về di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật” năm 2012.
Võ Văn Tường
Ảnh 01. Toàn cảnh chùa
Ảnh 02. Hồ sen ở sân trước chùa
Ảnh 04, 05. Tượng Hộ Pháp
Ảnh 06, 07. Đôi sấu ở cổng tam quan
Ảnh 08-10. Tháp Phổ Minh
Ảnh 11, 12. Mặt tiền ngôi chánh điện
Ảnh 13. Cánh cửa chạm rồng thời Trần (chụp tại Bảo tàng Nam Định)
Ảnh 14, 15. Điện Phật
Ảnh 16, 17. Ban thờ Hộ Pháp
Ảnh 18-20. Ban thờ Trúc Lâm Tam Tổ
Ảnh 21. Tượng Bà Chúa Mạc
Ảnh 22. Bia chùa
Ảnh 23, 24. Cây muỗm
Sách TƯỢNG PHẬT VIỆT NAM - Chùa 55.
Tin cùng chuyên mục
- CHÙA CỔ LỄ, NAM ĐỊNH.
- CHÙA PHÚC LỘC, NAM ĐỊNH.
- CHÙA KEO, THÁI BÌNH.
- DANH SƠN YÊN TỬ, QUẢNG NINH.
- THIỀN VIỆN TRÚC LÂM YÊN TỬ, QUẢNG NINH.
- THIỀN VIỆN TRÚC LÂM GIÁC TÂM, QUẢNG NINH.
- CHÙA BA VÀNG, QUẢNG NINH.
- CHÙA THÁNH QUANG, BẮC NINH.
- CHÙA PHẬT TÍCH, BẮC NINH.
- CHÙA DÂU, BẮC NINH.
- CHÙA TIÊU SƠN, BẮC NINH.
- CHÙA BÚT THÁP, BẮC NINH.
- CHÙA VĨNH NGHIÊM, BẮC GIANG.
- CHÙA THÀNH, LẠNG SƠN.
- THIỀN VIỆN TRÚC LÂM AN TÂM, VĨNH PHÚC.