CHÙA VĨNH TRÀNG - NGÔI CỔ TỰ DANH TIẾNG Ở THÀNH PHỐ MỸ THO.
Chùa Vĩnh Tràng tọa lạc ở đường Nguyễn Trung Trực, xã Mỹ Phong, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
Chùa vốn là một thảo am do ông Tri huyện Bùi Công Đạt xây cất vào khoảng đầu thế kỷ 19. Đến năm 1849, Hòa thượng Thích Huệ Đăng trụ trì đã tổ chức xây dựng thành ngôi đại tự và đặt tên là chùa Vĩnh Tràng. Kế vị trụ trì là Hòa thượng Thích Minh Đề. Khi ngài viên tịch, ngôi chùa hương tàn khói lạnh. Năm 1890, bổn đạo đến chùa sắc tứ Linh Thứu thỉnh Hòa thượng Chánh Hậu về trụ trì. Năm 1895, ngài đã tổ chức xây lại ngôi chùa. Chùa lại bị hư hỏng nặng vì trận bão năm 1904. Từ năm 1907 đến năm 1911, ngài đã khuyến giáo tín đồ đóng góp công của đại trùng tu ngôi chùa và mời điêu khắc gia tài công Nguyên đảm nhận phần trang trí và tạc các tượng thờ trong chùa. Ngài viên tịch vào năm 1923. Hòa thượng Minh Đàn kế tục, đã cho trùng tu chùa vào năm 1930, cho xây cổng tam quan, mặt tiền, chánh điện và nhà tổ.
Cổng giữa của tam quan làm bằng sắt theo kiểu Pháp. Hai cổng hai bên làm bằng xi măng, dạng cổ lầu, được ghép toàn mảnh sành sứ với nhiều đề tài bông hoa, thú vật, truyện tích… do thợ Huế và nhà điêu khắc Nguyễn Phi Hoanh thực hiện vào năm 1933.
Chùa rộng khoảng 2 hecta. Trước có sân kiểng và tượng đức Phật Thích Ca tham thiền dưới cội bồ đề. Bên phải có ao sen, tượng đài Bồ tát Quán Thế Âm, hai bên có nhiều ngôi tháp cổ của các vị Hòa thượng tiền bối, phía sau có giảng đường và phòng phát hành kinh sách. Trong khuôn viên chùa còn có nhiều cây cao bóng mát và vườn cây ăn trái.
Ngôi chùa gồm có 4 hạng mục nối tiếp nhau: tiền đường, chánh điện, nhà tổ, nhà hậu. Mặt tiền chùa trang trí hài hòa, kết hợp đặc điểm kiến trúc Á Âu.
Điện Phật được bài trí trang nghiêm, tôn trí tượng đức Phật Thích Ca, đức Phật A Di Đà, bộ tượng Di Đà Tam Tôn (bằng đồng, giữa thế kỷ 19), tượng Thích Ca sơ sinh, tượng Thất Phật Dược Sư, tượng Bồ tát Di Lặc, tượng Hộ Pháp, tượng chân dung Hòa thượng Chánh Hậu và Hòa thượng Minh Đàn. Chùa còn đặt thờ nhiều tượng như: Quan Âm, Địa Tạng, Ngọc Hoàng, Minh Vương… Chùa bảo tồn 60 tượng quý được tạo tác bằng đồng, gỗ, đất nung. Đặc biệt, hai bên vách có thờ bộ Thập bát A La Hán, mỗi tượng cao khoảng 0,80m, bề ngang gối là 0,58m, cỡi trên các con thú như trâu, ngựa, lạc đà… do tài công (thợ) Nguyên thực hiện vào đầu thế kỷ 20, là những tác phẩm tượng tròn độc đáo của Nam Bộ.
Chùa có nhiều bao lam, hoành phi, câu đối và tranh sơn thủy. Các bao lam ở đây được chạm trổ công phu, như bộ bao lam Bát tiên kỵ thú đặt ở gian giữa.
Chùa là ngôi tổ đình của dòng Lâm Tế Trí Huệ. Năm 1987, Hòa thượng Trí Long, đời 41, trụ trì chùa từ năm 1955 đến năm 1987 viên tịch. Do không có người thừa kế nên chùa được Tỉnh hội Phật giáo Tiền Giang quản lý và đặt văn phòng làm việc của Tỉnh hội.
Sân trước cổng chùa được xây dựng thành một công viên đẹp, chính giữa tôn trí tượng đài đức Phật A Di Đà vào năm 2007. Tượng cao 18m đặt trên đế cao 6m, được làm bằng xi măng.
Ngày 22/01/2010, chùa đã khánh thành công viên chùa và tượng đài Di Lặc bên phải ngôi chánh điện. Tôn tượng do điêu khắc gia Thụy Lam thiết kế, xây dựng trên diện tích 5.000m2. Tượng có chiều dài 27m, chiều rộng 18m, cao 20m, nặng 250 tấn bằng chất liệu bê tông, cốt thép.
Trong khuôn viên chùa còn có pho đại tượng đức Phật Thích Ca nhập Niết bàn được xây dựng vào ngày 15/02/2012, hoàn thành vào ngày 15/02/2013 và khánh thành vào ngày 26/3/2013. Đế tượng dài 35m, ngang 18m, cao 7m. Tượng đức Phật có chiều dài 32m, cao 10m, nặng 250 tấn bằng chất liệu bê tông cốt thép.
Năm 2015, Hòa thượng Thích Huệ Minh cho xây Bảo tháp Thất Phật cao 35m, gồm 1 tầng trệt, 7 tầng lầu thờ chư Phật, Bồ tát, A La Hán và 15 bộ kinh Diệu Pháp Liên Hoa. Ngoài các công trình xây dựng đại tượng và bảo tháp, Hòa thượng còn cho xây dựng 2 giảng đường Huệ Đăng 1 và 2 để làm nơi giảng pháp cho đại chúng và nơi học tập của Tăng Ni sinh tỉnh nhà.
Chùa sở hữu 2 kỷ lục Việt Nam:
- Ngôi chùa đầu tiên ở Việt Nam có phong cách kiến trúc kết hợp giữa phương Đông và phương Tây (ngày 31/5/2007)
- Ngôi chùa tôn trí pho tượng đức Phật A Di Đà lộ thiên cao nhất (ngày 01/8/2010)
Vĩnh Tràng là ngôi cổ tự danh tiếng bậc nhất ở miền Nam.
Bài và ảnh: Võ Văn Tường